Kỹ thuật nhuộm Gram là gì?
Nhuộm gram là kỹ thuật nhuộm sử dụng nhiều loại hóa chất để phân biệt 2 nhóm vi khuẩn là Gram dương (+) và Gram âm (-) dựa trên cấu tạo vách tế bào của vi khuẩn. Đây là phương pháp được phát minh bởi nhà khoa học có tên Gram từ năm 1884 và đến nay vẫn được ứng dụng phổ biến trong chẩn đoán vi sinh học.
Nguyên lý của kỹ thuật nhuộm Gram
Vi khuẩn Gram dương và Gram âm có cấu tạo vách tế bào khác nhau, do đó khi thực hiện nhuộm thì chúng sẽ bắt màu các thuốc nhuộm khác nhau. Lớp vách tế bào mang tính quyết định đến tính chất bắt màu trong quá trình nhuộm. Màu sắc của hai loại vi khuẩn này như sau:
+ Vi khuẩn Gram (+): có màu tím.
+ Vi khuẩn Gram (-): có màu hồng.
Kỹ thuật nhuộm Gram được thực hiện như thế nào?
Quy trình nhuộm Gram cần chuẩn bị một số dụng cụ sau: đèn cồn, que cấy, kính hiển vi, lam kính,…
– Hóa chất cần dùng cho quy trình là:
-
Dung dịch tím Gentian : thành phần gồm tím gentian nồng độ 1/10 , cồn 95 độ, acid phenic và nước cất.
-
Dung dịch Lugol : có chứa iod và kali iot.
-
Dung dịch cồn 90 độ.
-
Dung dịch đỏ Fushin kiềm: thành phần gồm Fushin kiềm, cồn 95 độ, acid phenic và nước cất.
– Quy trình nhuộm Gram bao gồm các bước như sau:
+ Bước 1: Dàn tiêu bản:
-
Đánh dấu lam kính. Nhỏ 1 giọt nước muối sinh lý lên lam kính.
-
Lấy vi khuẩn từ các môi trường đã nuôi cấy hoặc từ dịch tiết của cơ thể bằng que cấy sau đó dàn đều trên lam kính với nước muối sinh lý.
+ Bước 2: Cố định tiêu bản bằng cách để trên bàn nhiệt hoặc khô tự nhiên.
-
Mục đích việc cố định tiêu bản: để giết chết vi khuẩn, giúp vi khuẩn gắn chặt vào lam kính và bắt màu thuốc nhuộm tốt hơn.
+ Bước 3: Nhuộm tiêu bản:
-
Phủ kín vùng có vi khuẩn trên lam bằng thuốc nhuộm tím gentian trong thời gian 30 – 60 giây, sau đó rửa đuổi dưới vòi nước.
Mục đích: để vi khuẩn thấm đều màu thuốc nhuộm.
-
Phủ thuốc nhuộm lugol trong 1 phút, sau đó rửa đuổi dưới vòi nước.
Mục đích: bước này giúp vi khuẩn giữ màu thuốc nhuộm tím Gentian tốt hơn.
-
Tẩy cồn bằng cách phủ cồn 90 độ lên lam và giữ trong 30 giây hoặc tẩy đến khi thấy mất màu sau đó rửa đuổi dưới vòi nước.
Mục đích: đây là bước tẩy màu, nếu trường hợp là vi khuẩn gram âm nó sẽ hòa tan lớp màng lipid bên ngoài. Cần tẩy màu kỹ để vi khuẩn bắt đúng màu thuốc nhuộm tránh nhận định kết quả sai.
-
Cuối cùng phủ thuốc nhuộm Fushin kiềm lên lam và giữ 45 – 60 giây sau đó rửa lại dưới vòi nước.
Mục đích: giúp các vi khuẩn không bắt màu tím sẽ bám màu hồng của thuốc thử này.
+ Bước 4: Quan sát kết quả
Để lam khô tự nhiên và soi trên kính hiển vi ở vật kính dầu x100. Đọc kết quả nhuộm
-
Vi khuẩn Gram dương: bắt màu tím.
-
Vi khuẩn Gram âm: bắt màu hồng.
Hình 3: Tính chất bắt màu của vi khuẩn gram dương và gram âm
– Một số vi khuẩn bắt màu Gram dương ví dụ là: tụ cầu khuẩn, liên cầu khuẩn, vi khuẩn than,…
– Một số vi khuẩn bắt màu Gram âm như: lậu cầu, não mô cầu, vi khuẩn thương hàn, E. coli…
Nguồn tài liệu: https://medlatec.vn/
Tags: Nhuộm khuẩn gram